Hoogbegaafde kinderen lijken erg gemakkelijk te leren, zeker in de basisschoolperiode. Toch blijkt dat deze kinderen in het voortgezet onderwijs vast lopen. Hoe dat kan? Ze hebben nooit ‘leren leren’. Tijdens de basisschoolperiode hoeven hoogbegaafde kinderen vaak niet; veel moeite te doen om goede resultaten (lees; hoge toetsscores) te behalen. Het doorlezen van de stof was voldoende; deze werd eenvoudig onthouden en opgeroepen op momenten dat het nodig was. Leren leek eenvoudig. Doordat; het kind weinig of geen fouten maakte in werk/ proefwerken heeft het echter niet geleerd na te denken over gemaakte fouten en hier van te leren. Ook heeft het geen studievaardigheden (zoals; aantekeningen maken, samenvatten, hoofd –en bijzaken onderscheiden, verbanden leggen, structuur ontdekken etc.) ontwikkeld die nodig zijn om te studeren en te leren. Studievaardigheden kunnen worden toegepast bij alle schoolvakken. Zij helpen om te:

• Weten (kennis)
• Snappen (begrip en inzicht)
• Kunnen (vaardigheden)
• Vinden (attitude/ houding)

Er zijn zeven metacognitieve vaardigheden te onderscheiden (naar de theorie van De Jong, 1992):

Studiewerkzaamheden plannen

(1) oriënteren: verkennen van het onderwerp, nadenken over een mogelijk leerdoel;
(2) plannen: kiezen van je leerdoel, plannen van leeractiviteiten

Reflecteren op het eigen leerproces

(3) monitoren: registreren van je leervorderingen, vaststellen of stof beheerst wordt;
(4) toetsen: controleren van het resultaat, jezelf vragen stellen, conclusies trekken

Het eigen leerproces sturen

(5) herstellen: beslissen of de planning moet worden aangepast, eventueel hulp vragen;
(6) evalueren: een waardeoordeel vormen over het leerresultaat;
(7) reflecteren: lering trekken uit het proces zoals het gelopen is

Deze executieve functies zorgen er voor dat een kind doelgericht te werk gaat; iets waar veel hoogbegaafde kinderen moeite mee blijken te hebben. Door studievaardigheden te ontwikkelen en metacognitieve vaardigheden te trainen zal het hoogbegaafde kind beter uit de voeten kunnen op het voortgezet onderwijs!